Eten opwarmen in de magnetron is een snelle en makkelijke manier om geen eten weg te hoeven gooien. Even een restje erin, wachten en ping! Je eten is klaar. Maar is dit eigenlijk wel zo gezond? Is een gasfornuis niet beter? Om hierop antwoord te geven is gekeken naar de voor- en nadelen van de magnetron.
Allereerst een kleine introductie over de magnetron. De magnetron produceert elektromagnetische golven die de moleculen in ons eten laat bewegen. Hierdoor ontstaat wrijving en ontstaat er warmte. Denk maar aan je handen opwarmen: door ze tegen elkaar aan te wrijven worden ze vanzelf warm.
Magnetron straling gezondheid
De afgelopen jaren zijn er veel verhalen opgedoken over de gezondheid van de straling, er is zelf een term voor bedacht: de magnetron ziekte. Slapeloosheid, depressies en kanker zouden het gevolg zijn van de magnetron. Volgens Tiny van Boekel, hoogleraar productontwerpen en kwaliteitskunde aan de Universiteit Wageningen, is dit onzin. De magnetron zendt onzichtbare straling uit die vergelijkbaar is met straling die een GSM-mast uitzendt, maar dan op een andere frequentie. De straling zelf is niet gevaarlijk, maar door verkeerd gebruik kunnen er wel ongezonde chemische stofjes in het voedsel komen. Als je een plastic bakje gebruikt dat niet magnetron bestendig is kan dit bakje smelten. En dit is natuurlijk niet gezond. De straling van de magnetron is dus niet gevaarlijk voor ons. Om te kunnen beoordelen of eten opwarmen in de magnetron slecht is of niet, hebben we de voor- en nadelen op een rijtje gezet.
Voordelen
1.Snelheid
Eten opwarmen in de magnetron gaat vier keer zo snel als eten opwarmen in een pan. Dit komt doordat de magnetron efficienter omgaat met de energie. Bijna alle warmte (85-90%) gaat naar het eten, terwijl bij een gasfornuis ook warmte verloren gaat via bijvoorbeeld de lucht. Lekker makkelijk als je snel een hapje op wilt warmen!
2.Energiebesparing
Een magnetron gebruikt per seconde meer energie dan een gasfornuis, maar omdat het opwarmen veel sneller gaat is de magnetron toch zuiniger. Als je energiezuinig wilt koken kun je dus best wat vaker de magnetron gebruiken.
3.Vitamines en mineralen gaan niet verloren
Er is veel onderzoek gedaan naar de stabiliteit van vitamines en mineralen in eten dat is opgewarmd in de magnetron. De kooktijd, de temperatuur en het soort eten hebben invloed op het behoud van vitamines en mineralen. Over het algemeen kunnen we zeggen dat er geen verschil is in vitaminen en mineralen verlies tussen een magnetron en een gasfornuis. Soms is de magnetron zelfs beter, zoals bij de vitamines die in water oplosbaar zijn. Doordat een magnetron geen kookvocht nodig heeft, blijven in water oplosbare vitamines zoals vitamine B en C in het eten zitten. Mineralen gaan niet kapot tijdens het koken, maar ze kunnen wel verloren gaan via het kookvocht dat je gebruikt of via vet dat uit het eten komt. Bij een gasfornuis heb je hier meer last van, doordat je meer water en vet gebruikt. Door het kookvocht te gebruiken als onderdeel van een sausje heb je dit probleem opgelost en krijg je toch alle mineralen binnen!
4.Mager koken
Een magnetron is geschikt om mager in te koken. Je hebt geen of weinig vet nodig om je eten in te bakken. Ideaal als je een magere maaltijd wilt bereiden.
Nadelen
1.Eten niet overal warm
Een magnetron verwarmt het eten niet gelijkmatig. Daardoor heb je weleens koude plekjes in de maaltijd zitten. Dit komt met name voor bij grote hoeveelheden eten of onregelmatig gevormde gerechten (bijvoorbeeld aardappels met vlees en groente dat gescheiden op je bord ligt). Je kan dit voorkomen door je bord af te dekken met magnetron folie of een bord, door je eten zo plat mogelijk op het bord te leggen en door 1 a 2 keer het eten om te scheppen.
2.Micro-organismen
Alle verse voedingsmiddelen zijn in meer of mindere mate besmet met micro- organismen (hiervan kun je ziek worden). Tijdens het koken of bakken worden hoge temperaturen bereikt waardoor de micro-organismen worden gedood. De magnetron heeft een kortere kooktijd en een onregelmatigere verhitting dan het gasfornuis. Hierdoor zou je kunnen denken dat de magnetron niet alle micro-organismen doodt. Dit blijkt echter niet het geval te zijn: ook de magnetron vernietigt alle micro-organismen, als de temperatuur maar hoog genoeg is. Let er dus op dat je eten overal warm is als je het uit de magnetron haalt.
3.Eten wordt niet lekker bruin en knapperig
Een lekker stukje vlees met een bruin en krokant korstje: tijdens het bakken ontstaat de Maillard reactie waarbij het vlees bruin wordt en zijn lekkere smaak
en geur krijgt. Bij het opwarmen van vlees in de magnetron gebeurt deze reactie niet, waardoor vlees een stuk minder lekker smaakt.
4.Kant- en klaar maaltijden
Wie denkt aan een magnetron denk waarschijnlijk ook snel aan kant-enklaarmaaltijden. Deze maaltijden bevatten vaak veel zout en vet waardoor ze ongezond zijn. Toch kun je in een magnetron ook gezonde maaltijden maken. Hieronder staat een voorbeeld recept van gepofte aardappels uit de magnetron. Leuk om een keer te proberen!
Conclusie
Eten uit de magnetron is zo slecht nog niet. De magnetron is een snelle, energie zuinige en makkelijke manier van koken. Bovendien blijven vitamines en mineralen behouden, waardoor de voedingswaarde hetzelfde is als bij eten uit een pan. Het is wel belangrijk dat je erop let dat je eten goed verwarmd wordt in de magnetron, anders blijven sommige plekken koud. Dit is niet alleen niet lekker, er is ook een kans dat niet alle micro-organismen zijn gedood. Je kunt prima een maaltijd in de magnetron klaarmaken (zie hieronder een recept), alleen vlees zal niet zo lekker smaken omdat het niet bruin wordt zoals dat wel gebeurt in de pan.
Recept Gepofte aardappel uit de magnetron
Bereidingswijze Kies aardappelen van ongeveer gelijke grootte. Boen de schil goed schoon onder koud stromend water. Prik de schil hier en daar in met een satéprikker of vork om openbarsten te voorkomen. Leg de ingeprikte aardappelen niet te dicht bij elkaar in een platte magnetronschaal of op een bord. De aardappelen mogen niet verpakt of afgedekt worden. Neem ca. 8 minuten voor 3-4 aardappelen op magnetronstand 800 Watt. Keer de aardappelen halverwege de bereiding even om. Kijk dan of de aardappels redelijk gaar zijn (prikken met een vork). Laat de aardappelen ca. 8 minuten afgedekt of in aluminiumfolie verpakt nagaren. Serveer met een lekker sausje (bron Smulweb).
Binnenkort zullen wij een aantal gezonde kant-en klaar maaltijden voor jullie op een rijtje zetten. Want niet al deze maaltijden zijn ongezond. Hoe weet je of jouw maaltijd voldoende groente en vezels bevat? Je leest het binnenkort hier. En wat vind je van de voor- en nadelen? Zul je de magnetron nu iets vaker gebruik of juist iets minder?
Geschreven door Janneke
Geraadpleegde literatuur
1.Verandert de voedingswaarde bij het bereiden van voedsel in de magnetron? dr.J.H.M. de Vries and prof. dr.W.A. van Staveren (2006)
2.Recent Studies Related to Microwave Processing of Fluid Foods, Claudia Salazar-González (2010)
3.Is vier keer per week uit de magnetron eten ongezond? Volkskrant, wetenschap. J. Wanders (4 maart 2014). Geraadpleegd op 25 november 2015 van http://www.volkskrant.nl/wetenschap/is-vier-keer-per-week-uit-de-magnetron-eten-ongezond~a3606420/